Linh Møc DÛng-Låc TrÀn Cao TÜ©ng

L©i Phi L¶

N‰u bån t§i N»u Чc hay C¿u Kim SÖn, bån không th‹ nào bÕ l« dÎp lân la t§i khu phÓ Tàu (Chinatown) "Çánh m¶t bøng" ª tiŒm æn vØa ngon vØa rÈ. Bån thÃy ngân hàng có nhân viên nói ti‰ng Tàu, bàng hiŒu tàu, con cái h†c trÜ©ng Tàu... cái gì cÛng Tàu h‰t. NgÜ©i Tàu thÆt khôn, h† Çã "chi‰n ÇÃt" m¶t cách ngon lành. CÛng nhÜ ngÜ©i Anh, ngÜ©i ñÙc, ngu©i Âu Châu Çã bi‰n ÇÃt cûa dân da ÇÕ này thành cái ÇÃt nܧc theo khuôn cûa h† và ai cÛng Çang g†i là nܧc MÏ.

ƒy, tôi phäi nói "vài nh©i phi l¶" nhÜ vÆy ÇÍ m©i bån di thæm Versailles, quê hÜÖng ViŒt Nam thu hËp, và tôi rÃt hãnh diŒn v§i l§p ngÜ©i cÀn cù kiên nhÅn xây d¿ng và låc quan phÃn ÇÃu Ç‹ bܧc t§i. Ngày nay t§i New Orleans (Ng†c Lân) không ai mà không lÃy làm lå vŠ m¶t làng ViŒt Nam l§n nhÃt ª häi ngoåi, chi‰m cä m¶t vùng r¶ng phía ñông thành phÓ, có nhà th© nguy nga r¶ng rãi chÙa cä ngàn ngÜ©i, có khu phÓ riêng v§i tiŒm th¿c phÄm, tiŒm kim hoàn, uÓn tóc, bÜu ÇiŒn, nhà may, hãng du lÎch, tiŒm thuÓc tây, thuÓc ta, tiŒm nhåc, phòng trà, phòng bác sï, và có cä qúan xem chÌ tay các bà các cô ra vô tÃp nÆp ÇÍ b¡t måch tình duyên... hÃp dÅn l¡m.

Tôi hòa mình vào Çám Çông dân chúng tuôn ljn nhà Th© d¿ lÍ vào 8 gi© sáng Chúa NhÆt chÆt ních và bÀu khí thÆt sÓt s¡ng trang nghiêm. Không ai có th‹ tܪng tÜ®ng ÇÜ®c trܧc Çây khúc ÇÜ©ng Dwyer này là m¶t bãi ÇÃt hoang lÀy l¶i, và vùng cÜ xá thì toàn ngÜ©i da Çen.

Con ÇÜ©ng nào Çã Çi qua? V‰t chân nào còn ghi dÃu? Tôi ÇÜ®c dân chúng k‹ cho nghe vŠ lÎch sº c¶ng ÇÒng này rÃt cäm Ƕng...

Cha G†i Tên Con Tháng 9 næm 1975 thì vùng ÇÃt này Çã có khoäng mÜ©i mÃy gia Çình. H† vØa ÇÜ®c T°ng Giáo PhÆn New Orleans bäo tr® tØ tråi tåm cÜ Fort Chaffê và Idian Gap, bÖ vÖ tan tác sau nh»ng ngày ly loån. ThÆt là Çúng lúc, ñÙc TGM Hannan Çã thành lÆp Trung Tâm Møc Vø ÇÀu tiên cho ngÜ©i ViŒt tren ÇÃt MÏ. Và cha TrÀn Cao TÜ©ng ÇÜ®c b° nhiŒm làm tuyên úy Ç‹ b¡t ÇÀu xây Ç¡p C¶ng ñoàn này, Ngày xÜa Chúa Çã qui tø dân Do Thái tØ nh»ng b¶ låc khác nhau vØa chåy thoát Ai CÆp Ç‹ lÆp thành m¶t dân và Ngài d¥t tên là Irael. Ngày nay l§p ngÜ©i tœ nån tan tác này ÇÜ®c tø låi thành m¶t c¶ng Çoàn và ngay tØ ÇÀu Çã ÇÜ®c g†i là c¶ng Çoàn Các Thánh Tº ñåo ViŒt Nam, cÛng g†i là c¶ng Çoàn Hùng VÜÖng. Cä hai tên ÇŠu mang dÃu tiên t°: ông t° lÆp quc và t° cûa ÇÙc tin. Còn tên Versailles chï là tên "cúng cÖm" g†i t¡t tên cÜ xá Versailles Arms Apartments.

Thánh lÍ ÇÜ©c cº hành ngay trong phòng h†p chung cûa cÜ xá, chÙa ÇÜ®c khoäng mÃy chøc ngÜ©i. Chính nÖi Çây là nhà nguyŒn ÇÀu tiên cûa c¶ng Çoàn.

V§i nh»ng Ç®t bäo tr® ti‰p theo, ljn tháng 12/75 thì c¶ng Çoàn Çã tæng lên 60 gia Çình. Phòng h†p chung không th‹ dung nåp sÓ ngÜ©i Çông nhÜ vÆy, nên tØ Çó Thánh LÍ Chúa NhÆt luôn phài làm ngoài tr©i ngay phía trܧc phòng gi¥p cûa các cÜ xá bây gi©. Và cÙ nhÜ vÆy qua mùa Çông lånh giá t§i mùa hè oi ä låi ti‰p ljn mùa Çông næm 1976. M¶t ÇiŠu rÃt lå là hÖn suÓt m¶t næm tr©i nhÜ vÆy không lÀn nào phãi hûy bÕ Thánh lÍ vì tr©i mÜa. ñúng là cänh lŠu cûa dân Do Thái qua sa måc.

Nhà LŠu Tråi

NhÜng rÒi mùa Çông næm 1976 lånh rÃt s§m. Và th©i thi‰t lånh khác thÜ©ng. ñã ljn lúc không th‹ ti‰p tøc mãi nhÜ vÆy. Cha tuyên úy Çi g¥p Cha Sª Giáo XÙ Çang tr¿c thu¶c là Resurrection Ç‹ xin "tá túc". Nhà th© xa hÖn 6 miles mà dân chúng không có xe! Nên cuÓi cùng phäi chåy ljn ñÙc Cha xin phép Ç‹ mua 1 nhà trailer làm nhà h¶i chung và làm lÍ tåm th©i. Hãng Carter ª Slidell ÇÒng š bán m¶t trailer 68'x268' v§i gía 18 ngàn mÏ kim. NhÜng Çào Çâu ra sÓ tiŠn k‰ch xù v§i sÓ dân nghèo túng th©i Çó! VÆy mà tÃt cä m¶t lòng hy sinh. Và Thánh LÍ Giáng Sinh næm 1976 là Thánh LÍ ÇÀu tiên trong ngôi nhà tiŠn ch‰ v§i hàng ch» phía trܧc" NguyŒn ñÜ©ng Thánh Tº ñåo ViŒt Nam. Lúc Çó c¶ng Çoàn Çã lên t§i 600 ngÜ©i. Båo gan hÖn n»a là viŒc ÇÆu trailer trên khoäng ÇÃt trÓng cuÓi ÇÜ©ng Peltier. Vì vÅn tܪng là ÇÃt cûa cÜ xá nên Cha tuyên uš xin Çåi bà quàn lš m¶t giÃy phép cho ÇÆu trailer. Bà ta liŠn cÃp cho m¶t giÃy phép h£n hoi m§i lå mà chä Çåt ÇiŠu kiŒn thuê mܧn gì cä! Lå hÖn n»a là không hŠ ráp ÇÜ©ng ÇiŒn. Vì nguyên ÇÜ©ng ÇiŒn không Çã mÃt 15 ngàn, Çào Çâu ra! Nên cách duy nhÃt là câu giây qua nh»ng nhà giáo dân k‰ cÆn v¡t ngan qua ÇÜ©ng, mà cÛng chä thÃy anh cänh sát hay ty giám sát an ninh nào håch hÕi.

Nhà NguyŒn Chính ThÙc

ChuyŒn buÒn cÜ©i mà có thÆt" Khoäng ÇÃt ÇÆu trailer làm nhà nguyŒn tåm th©i không phài cûa cÜ xá Versailles Arms. SÓ là m¶t hôm ông chû ÇÃt ngÜ©i MÏ gÓc Ý Çi ngang qua ÇÃt cûa ông thÃy có m¶t trailer ÇÆu Çó. Ông vØa lå vØa b¿c, sao låi có chuyŒn kÿ vÆy. HÕi cho ra lë thì "Nhà Th© ViŒt" có "giÃy phép" cûa bà quän lš cÜ xá. Th‰ là ông ta nhÃt ÇÎnh làm t§i, yêu cÀu phäi kéo trailer Çi trong vòng mÃy ngày. ThÆt là hÕng bét, vì ÇiŠu Çình m†i cách cÛng không ÇÜ®c.

May h‰t sÙc! Tình c© khám phá ra ông ta là ngÜ©i gÓc Ý, nên Cha tuyên úy Çã nh© thÃy Vincent Buono (gÓc Ý), Sr. Carol và chính cha tuyên úy Çã Çi g¥p ông ta nói b¢ng ti‰ng Ý. ñúng là ngÜ©i Ý sÓng månh vŠ tình cäm. Sau bu°i nói chuyŒn, ông ta bÕ qua chuyŒn "Çu°i nhà" và b¡t ÇÀu "gå gÅm" bán ÇÃt, cÙ làm nhÜ c¶ng Çoàn có tiŠn! Trong cÖn khÓn cùng này Toà Giám Møc Çã can thiŒp Çúng lúc b¢ng cách cho mÜ®n tiŠn mua cho 3 lô ÇÃt trÓng ª góc ÇÜ©ng Peltier và Alcee Fortier lúc Çó còn rÃt trÓng, và cÛng Ùng luôn tiên xây cho ngôi nhà vuông 40x40 b¢ng diŒn tích nhà trailer.

Ngày 13-5-1978 ñåi H¶i Thánh MÅu ÇÀu tiên tåi MÏ ÇÜ®c t° chÙc ngay ª khu ÇÃt trÓng khu v¿c Nhà NguyŒn bây gi©, có t§i 6 ngàn ngÜ©i tham d¿. Qûa là m¶t bi‰n cÓ l§n ÇÓi v§i c¶ng Çoàn này vào th©i kš Çó. ñÙc Cha cÛng thÃy ÇÜ®c lòng Çåo cûa ngÜ©i dân ViŒt. Nên š tܪng ban ÇÀu cho xây ngôi nhà 40'x40' chÌ Ç‹ làm phòng h†p chung và dåy giáo lš này ÇÜ®c ñÙc Cha xét låi. Trong th©i gian Çó Cha Mai Thanh LÜÖng, Giám ñÓc Trung Tâm Møc Vø, Cha tuyên úy TrÀn Cao TÜ©ng vÆn Ƕng xin v§i ñÙc Cha cho xây r¶ng hÖn thành 40'x70' làm nhà NguyŒn, tÙc là c¶ng Çoàn thành H† ñåo theo giáo luÆt, và vÆn Ƕng giáo dân Çóng góp Ç‹ chÙng tÕ khä næng tài cháng. Th‰ là sau nhiŠu Ç®t x‰p Ç¥p và xúc ti‰n xây cÃt, ngày lÍ Các Thánh Tº ñåo ViŒt Nam tháng 9 næm 1978 ñÙc TGM Philip Hanna Çã vŠ làm phép NguyŒn ñÜ©ng ÇÀu tiên cûa ngÜ©i ViŒt trên ÇÃt MÏ. TÃt cä ÇŠu lå lùng ngoài sÙc tܪng: C¶ng Çoàn t¿ nhiên thành H† ñåo chính thÙc.

SÓ giáo dân vào th©i kÿ này vào khoäng 1500 ngÜ©i. Nên nhà nguyŒn rÃt r¶ng rãi thoäi mái.

Còn m¶t chuyŒn buÒn cÜ©i n»a cÛng là chuyŒn trailer. ñáng lë nhà trailer phäi cho Çi ho¥c kéo ki ch° khác, nhÜng rÒi ch£ng kéo Çi Çâu ÇÜ®c. Mà nhu cÀu giáo døc và h¶i h†p sinh hoåt cûa H† ñåo thÆt cÀn thi‰t. Nên m¶t lÀn n»a H† ñåo låi næn nÌ ñÙc Cha mua thêm cho m¶t lô ÇÃt n»a và kéo "nghi‰n" nhà trailer ÇÆu ngay bên cånh Nhà NguyŒn. Lúc ÇÀu là bÃt h®p pháp vì vùng ÇÃt Çó không cho phép ÇÆu trailer, nhÜng rÒi sau nhiŠu Ç®t ra tòa, City Hall cÛng Çành cho miÍn luÆt.

Th©i Kÿ Phát Tri‹n Månh:

TØ ngày c¶ng Çoàn có Nhà NguyŒn chính thÙc và trª thành H† ñåo thì sÓ ngÜ©i tuôn vŠ vÜ®t mÙc. ChÌ m¶t næm sau tÙc là vào cuÓi næm 1979 thì H† ñåo Çã lên t§i 3000 ngÜ©i.

Cha Tuyên úy TrÀn Cao TÜ©ng ÇÄy månh các Çoàn th‹ Công Giáo Ti‰n Hành và t° chÙc H† ñåo thành nŠ n‰p. ChÜÖng trình giáo lš ÇÜ®c phát tri‹n t§i l§p 10.

Vào cuÓi næm 1979, H† ñåo ÇÜ®c thêm cha cÓ Phan Công Bình vŠ giúp.

Vào tháng 11/1980 thì Cha ViŒt Anh thay th‰ Cha TÜ©ng làm Tuyên Uš H† ñåo t§i thánh 4 næm 1983. CÛng trong th©i gian này cha ViŒt HÜng Çã ÇÄy månh sinh hoåt gi§i trÈ và chÜÖng trình giáo lš ÇÜ®c t° chÙc qui mô t§i l§p 12. H† ñåo càng ngày càng Çông thêm. Cha ViŒt Anh Çã vÆn Ƕng chÜÖng trình n§i r¶ng nhà NguyŒn.

CÖn SÓt V« Da:

Trܧc khi m†c ræng l§n lên, ÇÙa trÈ thÜ©ng lên cÖn nóng lånh, g†i là "cÖn sÓt v« da". Ch£ng lå gì, trܧc khi thành giáo xÙ chính thÙc vào tháng 12/1983, giáo Çoàn New Orleans và nói riêng H† Các Thánh Tº ñåo ViŒt Nam Çã träi qua m¶t cÖn sóng gío ª "tuy‰n ÇÀu", khai mào tØ trong næm 1980.

N‰u so v§i lÎch sº dân Do thái thì có th‹ nói Çây là th©i kÿ Chúa dÅn vào sa måc Ç‹ thº thách, Ç‹ ÇÓi ÇÀu v§i n¢ng cháy và Çói khát, v§i than trách Maisen Ç‹ nh§ vŠ cû tÕi ÇÃt Ai CÆp hay tin tܪng hoàn toàn vào ñÃng dÅn mình Çi.

Sau nh»ng bi‰n cÓ Çen tÓi, ngÜ©i tin nhìn låi con ÇÜ©ng Çã Çi qua liŠn nhÆn a v‰t chân cûa Chúa bܧc. Không có gì là tình c© hay xui xÈo. TÃt cä ÇŠu là Ön ban Ç‹ mình l§n lên.

Hòa Giäi Và Canh Tân:

Ngay sau khi Giáo XÙ ÇÜ®c chính thÙc thành lÆp, và Ç¥c biŒt tØ ÇÀu næm 1984 thì tåi H† Thánh Tº ñåo VN b¡t ÇÀu m¶t chÜÖng trình qui mô có tÀm vóc ghi dÃu khúc quanh quan tr†ng cûa H† ñåo này. ñó là chÜÖng trình SÓng ñåo. Con ÇÜ©ng hòa giäi hàn g¡n tÃt cä nh»ng rån nÙt và canh tân phát tri‹n Ç©i sÓng n¶i tâm. ñŠn th© bên ngoài chÌ có th‹ thành hình khi ÇŠn th© bên Thiên Chúa trong tâm hÒn ÇÜ®c xây d¿ng.

Có th‹ nói H† ñåo này Çã bi‰n Ç°i l§n lên nhÜ m¶t phép lå. Ai có th‹ hi‹u ÇÜ®c? Ngày nay H† Các Thánh Tº ñåo VN trª thành H† TrÎ Sª cûa Giáo XÙ Maria, N» VÜÖng ViŒt Nam.

Này bån: Con ÇÜ©ng nào Çã Çi qua? V‰t chân nào còn ghi dÃu? Tôi hÕi thêm bån: TÜÖng lai nào Çang mª t§i? Tôi nghÌ r¢ng bån và tôi không th‹ ÇÙng ª ngoài mà ch© Ç®i. Song chúng ta hãy x¡n tay làm nên lÎch sº ngÜ©i ViŒt häi ngoåi, ngÜ©i công giáo tÎ nån.

N‰u Çã có bài h†c cûa ngÜ©i Do thái và làng Kibutz thì bån së thÃy bài h†c cûa nh»ng làng VN, bài h†c Versailles, bài h†c nh»ng H† Công Giáo. M¶t kiêu hãnh cÛng là m¶t thách ÇÓ. Nhìn nhÜ vÆy bån së thÃy dù có sóng gió cÛng là dÎp may cho ngÜ©i thûy thû trª Çúng tài. Có phäi th‰ không? Bây gi© m©i bån ghé thæm quán æn ÇÜ©ng Alcee Fortier thܪng thÙc tô phª xe lºa còn bÓc khói, hay tô hû ti‰u MÏ Tho thÖm ngon qúa Çi thôi. T¿ nhiên tôi nhìn sâu vào m¡t bån thÃy long lanh, hình nhÜ dáng dÃp Çâu Çây có chi‰c xe Çò Çang chª tôi tØ Sàigon Çi vŠ miŠn Løc TÌnh.